Jöklar á Íslandi hafa hopað hratt í um aldarfjórðung og er rýrnun þeirra einhver helsta afleiðing og skýr­asti vitnis­burð­ur um hlýn­andi loftslag hérlendis. Á árinu 2020 hopuðu jökul­sporðar víða um tugi metra en nokkrir brattir skriðjöklar gengu svolítið fram. Af þeim jöklum sem mældir eru af sjálf­boða­lið­um Jöklarannsóknafélags Íslands hop­aði Breiða­merkurjökull mest þar sem kelfir af hon­um í Jökulsárlón, milli 100 og 250 m árið 2020. Lesa meira

Júní var fremur kaldur. Mjög kalt var á landinu dagana 11. til 20. Það frysti og snjóaði víða í byggð og gróðri fór hægt fram. Í lok mánaðar var aftur á móti mjög hlýtt, sérstaklega á Austur- og Norðausturlandi og fór hitinn þar víða vel yfir 20 stig nokkra daga í röð. Hlýindunum fylgdu miklar leysingar eftir kalt vor með tilheyrandi vatnavöxtum í ám og lækjum.

Lesa meira

Mikil hlýindi hafa verið á norðanverðu landinu undanfarna viku með tilheyrandi leysingu og þar af leiðandi flóðum í ám og lækjum. Vorið var kalt á svæðinu og t.d. var meðalhiti maímánaðar á Akureyri um 1,5°C undir meðallagi í samanburði við undanfarna áratugi og hélst þessi kuldatíð fram yfir miðjan júnímánuð. Af þessum sökum hefur snjó til fjalla ekki leyst fyrr en með miklum hita og vindi undir lok júnímánaðar. Lesa meira

Veðurstofan og Háskóli Íslands hafa verið í samstarfi um notkun og þróun hraunflæðilíkana í verkefni sem styrkt er af Rannsóknasjóði á vegum RANNÍS. Hraunflæðilíkön voru fyrst notuð í gosinu í Holuhrauni fyrir um sex árum síðan, en það er fyrst núna í eldgosinu við Fagradalsfjall sem veruleg þróun hefur átt sér stað í notkun þeirra hér á landi.

Lesa meira

Deildarmyrkvi á sólu mun sjást á Íslandi 10. júní næstkomandi. Í deildarmyrkva fer tunglið fyrir hluta sólarinnar, en ekki verður almyrkvi.  Í Reykjavík hefst myrkvinn kl. 09:06 og lýkur kl. 11:33.  Hann verður mestur kl. 10:17, en þá skyggir tungl á 69% af þvermáli sólar og veldur 61% myrkvun. Mesta myrkvun á Íslandi verður breytileg eftir landsvæðum og tímasetningu getur skeikað um nokkrar mínútur frá Reykjavík.  Skýjafar og veður hafa mikil áhrif á hversu vel myrkvinn sést.

Lesa meira

Maí var kaldur og þurr. Norðaustlægar áttir voru ríkjandi fram eftir mánuðinum, það var kalt og óvenju úrkomulítið um land allt. Gróður tók lítið við sér og sinueldar voru tíðir. Það tók svo að hlýna og rigna í lok mánaðar. Sólskinsstundir mældust óvenjumargar í Reykjavík.

Lesa meira

Jöklabreytingar á Íslandi hafa verið fremur samstíga og fylgt að mestu leyti loftslagsbreytingum frá lokum 19. aldar þó að framhlaup, eldgos undir jökli og jökulhlaup hafi áhrif á stöðu einstakra jökulsporða. Íslenskir jöklar náðu ekki hámarksútbreiðslu samtímis en flestir þeirra tóku að hörfa frá ystu jökulgörðum um 1890. Heildarflatarmál jökla árið 2019 var um 10.400 km² og hafa þeir minnkað um meira en 2200 km² frá lokum 19. aldar, sem samsvarar 18% flatarmálsins um 1890. Þetta kemur fram í nýjasta tölublaði tímaritsins Jökuls í grein um breytingar á útbreiðslu íslenskra jökla frá lokum litlu ísaldar, seint á 19. öld.

Lesa meira

Í gær og í dag hefur gráblá móða legið yfir víða sunnan- og vestanlands. Þetta er gosmóða frá eldgosinu á Reykjanesi. Gosmóðan er samsett úr brennisteinsögnum (SO₄) sem hafa orðið til vegna efnahvarfa gosmakkarins við súrefni andrúmsloftsins. Þessar brennisteinsagnir mælast ekki á SO₂ gasmælum en sjást hins vegar sem gráblá móða þegar ákveðnum styrk er náð Lesa meira

Góð reynsla er af mælitækjum sem sett hafa verið upp í Seyðisfirði og Eskifirði. Tækin hafa hafa skilað mikilvægum gögnum fyrir rannsóknir og ekki síst vöktun á skriðuhættu á svæðinu. Í sumar eru fyrirhugaðar rannsóknir og áframhaldandi uppsetning mælitækja ásamt kortlagning á svæðinu sem nýtist við endurskoðun hættumats.

Lesa meira

Í dag var haldin ráðstefna á vegum Veðurstofu Íslands “2^nd Arctic Met Summit” í tengslum við formennsku Íslands í Norðurskautsráðinu. Ráðstefnan bar yfirskriftina “Arctic Adaptation and Resilience – Building a Bridge Between Science and Community”. Markmið ráðstefnunnar var að sýna fram á mikilvægi samvinnu milli landa og stofnana sem vakta og vinna spálíkön fyrir ólík kerfi jarðar; loftslagið, freðhvolfið og vatnakerfið. Slík samvinna er lykillinn að því að auka seiglu samfélaga á Norðurslóðum og getu þeirra til að aðlagast áhrifum loftslagsbreytinga.

Lesa meira

Uppfært 12.05.

Jarðvísindastofnun Háskóla Ísland hefur birt nýjustu gögn um stærðir hrauns og hraunrennsli eldgossins í Fagradalsfjalli.

Niðurstöðurnar nú eru nokkur tíðindi, segir í samantektinni.  „Veruleg aukning hefur orðið í hraunrennsli í Fagradalsfjalli síðustu vikuna.  Meðalrennslið yfir tímabilið mælist 13 m³/s sem er miklu meira en þeir tæplega 8 m³/s sem áður hafa mælst. Aukið flæði hefur haldist í hendur við hækkandi kvikustróka og öfluga framrás hraunsins í Meradölum.

Lesa meira

Ársfundur Veðurstofu Íslands val haldinn í morgun undir yfirskriftinni „Brú milli vísinda og samfélags – Leiðin til aðlögunar vegna loftslagsbreytinga. Guðmundur Ingi Guðbrandsson, umhverfis- og auðlindaráðherra tilkynnti á ársfundinum að komið verði á fót skrifstofu loftslagsþjónustu og aðlögunar á Veðurstofu Íslands.

Lesa meira

Ársfundur Veðurstofunnar verður haldinn miðvikudaginn 5. maí og er yfirskrift fundarins "Brú milli vísinda og samfélags". Á ársfundinum verður farið yfir þær áskoranir sem samfélagið stendur frammi fyrir þegar kemur að áhrifum loftslagsbreytinga. Kynnt verða fyrstu skrefin til að styrkja þessa brú milli vísinda og samfélags í gegnum nýjan samstarfsvettvang fjölmargra stofnanna og hagaðila undir forystu Veðurstofu Íslands.

Lesa meira

Apríl var fremur svalur. Mánuðurinn var þurr og hægviðrasamur. Mjög sólríkt var norðanlands og hafa sólskinsstundir aðeins einu sinni mælst fleiri á Akureyri í aprílmánuði. Loftþrýstingur var sérlega hár í mánuðinum.

Lesa meira

Alþjóðaveðurfræðistofnunin (WMO) gaf út í dag skýrslu sem lýsir ástandi loftslags jarðar - „State of the Global Climate“. Skýrslan er samantekt unnin af fjölmörgum stofnunum og vísindamönnum og lýsir ástandi loftslags jarðar sem og afleiðingum loftslagsbreytinga.

“Loftslag jarðar er að breytast og áhrif breytinganna eru þegar of dýru verði keyptar, bæði gagnvart íbúum og náttúrunni. Við þessu þarf að bregðast og það strax í ár“, sagði António Guterres, aðalritari Sameinuðu þjóðanna, þegar skýrslan var kynnt í New York í dag.

Lesa meira

Mars var hlýr og tíð hagstæð. Óvenju hlýtt var á landinu dagana 17. til 19. og mældist hitinn víða hátt í 20 stig á Austurlandi.

Lesa meira

Uppfært 26.03. kl. 15.15

Nú er hægt að nálgast nýjustu gasmengunarspána á sérsíðu inni á vedur.is. Síðan er aðgengileg í gegnum flipa efst á forsíðunni „Virkni á Reykjanesskaga“. Þar birtist textaspá varðandi gasmengun vegna eldgossins við Fagradalsfjall. Neðst á síðunni er spálíkan sem sýnir brennisteinsmengun í byggð fyrir næstu 72 tíma. Einnig eru þarna mikilvæg skilaboð fyrir þá sem ætla að heimsækja gosstöðvarnar.

Lesa meira

Í dag, 23. mars, er alþjóðlegi veðurdagurinn. Þema dagsins í ár er „Hafið, loftslag og veður“ en hafið hefur áhrif á veðurfar. Árið 2020 voru áhrif aukinna gróðurhúsalofttegunda þó stærri í hnattrænu tilliti, en árið var með þeim hlýjustu síðan samfelldar mælingar hófust. Suðvestan við Ísland hefur árum saman verði svæði þar sem þróun sjávarhita er á skjön við þróunina víðast hvar annarsstaðar. Á undanförnum áratugum hefur þó hafið nærri Íslandi hlýnað verulega og hefur þess gætt á landinu, meðal annars í hita, úrkomu og gróðurfari.  Á Íslandi var árið 2020 undir meðaltali síðustu 10 ára en yfir meðaltali áranna 1961 – 1990.  Aðstæður í hafinu sunnan við landið voru einnig í svalara lagi.

Lesa meira

Alþjóðlegur dagur vatnsins er í dag. Sameinuðu þjóðirnar hafa haldið upp á dag vatnsins 22. mars frá árinu 1993 og í ár hvetja þær til þess að við hugsum um hvers virði vatnið er. Í dag skortir um 2,3 milljarð manna aðgang að öruggu vatni og er sá veruleiki okkur Íslendingum nokkuð fjarlægur.

Lesa meira

Í gær var opnað fyrir gögn frá CARRA (Copernicus Arctic Regional Reanalysis) verkefninu, markmið þess var að endurgreina veðurathuganir og veðurfarsmælingar frá 1991 til 2020 með lofthjúpsgreiningu. Framfarir í veðurspám á undanförnum áratugum er ekki síst vegna þróunar við gerð lofthjúpsgreiningar, en þær eru notaðar til þess að skilgreina sem best ástand lofthjúpsins hverju sinni. Núorðið nota greiningar mikið magn af gögnum, bæði hefðbundnar veðurmælingar og fjarkönnunargögn, sérstaklega frá  veðurtunglum.

Lesa meira

Febrúar var hagstæður, vindur hægur og illviðri fátíð. Mánuðurinn var hlýr og snjóléttur á Suðvesturlandi á meðan svalara var norðaustanlands. Hiti var þó allstaðar yfir meðallagi áranna 1991 til 2020. Austlægar áttir voru ríkjandi í mánuðinum. Það var tiltölulega þurrt á landinu vestanverðu en úrkomusamara austanlands.

Lesa meira

Í dag hófst ársfundur alþjóðlega EUROVOLC samstarfsins. EURopean Network of Observatories and Research Infrastructures for VOLCanology er samstarfsvettvangur fjölda sérfræðinga í jarðvísindum frá níu Evrópulöndum, en verkefnið hófst í byrjun árs 2018 og mun standa fram í lok nóvember á þessu ári. Fundurinn er allur rafrænn. EUROVOLC er víðtækt samstarfsverkefni í eldfjallafræði, styrkt af Innviðaáætlun Horizon 2020 rammaáætlunar Evrópusambandsins. Verkefnið tekur til 19 samstarfsaðila þar af eru þrír á Íslandi. Veðurstofa Íslands leiðir verkefnið og helstu samstarfsaðilar í verkefninu eru Eldfjalla- og Jarðeðlisfræðistofnun Ítalíu (INGV) í Cantania, á Sikiley og Jarðvísindastofnun Háskólans.

Lesa meira

Í dag, 11. febrúar, fögnum við á Veðurstofunni alþjóðlegum degi kvenna og stúlkna í vísindum. Sameinuðu þjóðirnar settu þennan dag á laggirnar árið 2016 til að vekja athygli á mikilvægi þess að auka þátttöku kvenna og stúlkna í vísindum. Á Veðurstofunni starfar stór hópur kvenna við vöktun og rannsóknir á náttúruöflunum. Menntun þeirra og viðfangsefni eru nánast jafn fjölbreytt og náttúra Íslands, en náttúran mun áfram krefjast mikils af vísindum framtíðarinnar og þannig veita stúlkum ómæld og áhugaverð tækifæri til að mennta sig og starfa á þessu mikilvæga sviði vísindanna.

Lesa meira

Uppfært 08.02. kl. 15.30

Vatnshæð við brúna yfir Jökulsá á Fjöllum hefur farið lækkandi síðustu daga. Myndir af árfarveginum ofan við brúna sýna að opið rennsli vatns hefur aukist og á radarmyndum eru vísbendingar um að krapaþekjan sé að þynnast. Því er talið að líkur á krapahlaupi líkt og það sem varð 26. janúar hafi farið mjög minnkandi.  Því hefur verið tekin ákvörðun í samráði við Vegagerðina að hleypa ótakmarkaðri umferð yfir brúna við Grímsstaði. Þó eru aðstæður í ánni stöðugt vaktaðar og brugðist við af aðstæður breytast.

Lesa meira

Janúar var kaldur. Mánuðurinn var óvenju þurr og snjóléttur suðvestanlands. Mikið snjóaði á norðurhluta landsins seinni hluta mánaðarins og féllu óvenju mörg snjóflóð á norðanverðum Vestfjörðum, Norðurlandi og Austfjörðum. Mjög slæmt óveður var þ. 9. á Austfjörðum. Norðlægar áttir voru ríkjandi í mánuðinum.

Lesa meira

Mörg snjóflóð hafa fallið í snjóflóðahrinum á norðanverðum Vestfjörðum, Norðurlandi og Austfjörðum síðustu daga. Alls hefur ofanflóðavakt Veðurstofunnar skráð á þessum tímapunkti 122 snjóflóð í gagnagrunn undanfarna 10 daga. Óvenjulegt að þetta öflugar snjóflóðahrinur séu í gangi í svona mörgum landshlutum á sama tíma.

Lesa meira

Óvissustigi vegna snjóflóðahættu hefur verið lýst yfir á Austfjörðum. Um 1,5 km breitt flekaflóð féll í Hólmgerðarfjalli innan við Oddsskarð í dag þegar sól tók að skína á hlíðarnar. Annað stórt flóð sást í morgun í Harðskafa og fleiri flóð hafa fallið á Austfjörðum síðasta sólarhring. Mikill nýr snjór hefur bæst við síðustu daga í norðlægum áttum og er snjórinn greinilega mjög óstöðugur.

Lesa meira

Uppfært 25.01. kl. 10.15

Ákveðið hefur verið að aflétta rýmingu atvinnuhúsnæðis á reit 9 á Ísafirði. Dregið hefur úr úrkomu og vindi en enn má búast við NA-strekkingi og éljum næsta sólarhring. Flóðin sem fallið hafa síðustu daga benda til þess að snjóalög séu óstöðug. Vegfarendur og ferðalangar ættu því að hafa varann á ef farið er um svæði þar sem snjóflóð geta fallið. Spáð er vaxandi ANA-átt í kvöld og á morgun og þá má búast við að snjó skafi á nýja staði.

Lesa meira

Árið 2020 var illviðrasamt. Meðalvindhraði var óvenju hár og óveðursdagar margir.

Ársmeðalhiti var yfir meðallagi 1961 til 1990 á landinu öllu en undir meðaltali síðustu tíu ára. Að tiltölu var hlýrra á austan- og norðaustanverðu landinu en kaldara suðvestan- og vestanlands.

Árið var mjög úrkomusamt norðan- og austanlands. Ársúrkoman á Akureyri er sú mesta sem mælst hefur á Akureyri frá upphafi mælinga. Lesa meira

Ekki hefur orðið vart við skriðuföll úr hlíðinni ofan Seyðisfjarðar frá því fyrir jól. Óveruleg hreyfing hefur mælst síðan 23. desember í daglegum mælingum. Vöktun hlíðanna ofan bæjarins hefur þegar verið efld umtalsvert frá því sem var áður en skriðurnar féllu. Unnið er að því að auka tíðni og nákvæmni mælinga enn frekar með sjálfvirkum búnaði og hafa sérfræðingar Veðurstofunnar og samstarfsaðilar unnið hörðum höndum að undirbúningi frekari vöktunar ásamt  uppsetningu á nýjum vöktunarbúnaði.

Lesa meira

Desember var óvenju úrkomusamur á Norðaustur- og Austurlandi og mældist úrkoman þar víða sú mesta sem vitað er um í desember. Mikil úrkomuákefð var á Austfjörðum dagana 14. til 18. og féllu miklar aurskriður á Seyðisfirði, sú stærsta þ.18. Meðalvindhraði á landsvísu var óvenju mikill í mánuðinum. Hvöss norðanátt gekk yfir landið dagana 2. til 4. með hríðarveðri norðan- og austanlands og olli þónokkrum samgöngutruflunum. Mánuðurinn var þó með snóléttasta móti miðað við árstíma. Kalt var á landinu í byrjun mánaðar en þónokkur hlýindi voru á landinu um hann miðjan. Lesa meira