Forsíða Veðurstofu Íslands

Október var fremur svalur, hiti var undir meðallagi síðustu tíu ára um land allt. Tíð var þó nokkuð hagstæð. Úrkoma var víðast hvar yfir meðallagi.  

Samtúlkun mælinga á stöðunni í dag bendir til að kvikusöfnun sé á um 3 til 8 km dýpi. Hún byggir upp þrýsting inni í fjallinu og veldur þenslu og jarðskjálftavirkni á hringlaga öskjusprungum. Jarðhitaafl undir sigkatlinum hefur minnkað verulega. Hugsanlega varð hin snögga aukning í jarðhita í nóvember og desember 2017 vegna áhrifa kvikunnar á rætur jarðhitakerfisins en síðan hafi kerfið náð nýju jafnvægi við svipað hitaútstreymi og var áður. Jafnframt má vera að samfara auknu aðgengi kalds grunnvatns að efstu lögum fjallsins hafi efsti hluti jarðhitakerfisins kólnað. Virkni Öræfajökuls nú er dæmigerð fyrir eldfjöll sem búa sig undir eldgos. Virknin getur hætt áður en til goss kemur en um það er ekkert hægt að segja á þessu stigi.

Í gær lauk árlegum samráðsfundi snjóathugunarmanna og ofanflóðavaktar Veðurstofunnar sem haldinn var í Reykjavík.

Þær varnir sem byggðar eru upp hér á landi sönnuðu sig enn einu sinni í vetur. Í fyrsta lagi auka þær öryggi fólks til muna og í öðru lagi gera þær það að verkum að rýma þarf mun sjaldnar á þeim svæðum sem eru varin, með tilheyrandi raski og óþægindum. Ef varnanna hefði ekki notið við, hefði líklega þurft að rýma mörg hús á t.d. Siglufirði, Flateyri og í Bolungarvík í snjóflóðahrinu sem varð í nóvember.

Í dag, 12. október, eru 100 ár frá því að gos hófst í Kötlu. Af þeim 32 eldstöðvum sem teljast virkar á Íslandi er Katla mögulega ein sú hættulegasta. Katla er fjórða virkasta eldstöðvakerfi landsins og hefur gosið a.m.k. 21 sinnum á síðustu 1100 árum. Frá landnámi og til ársins 1918 var meðallengd goshléa um 50 ár og því hefur Katla aldeilis látið bíða eftir sér.

Í morgun var undirritaður samningur á milli Veðurstofu Íslands og sveitarfélagsins Árborgar um rekstur veðurstöðvar á Selfossi. Veðurstöðin, sem verður staðsett í jaðri íbúabyggðarinnar, mun mæla lofthita, vindátt og vindhraða. Einnig verða gerðar mælingar á loftraka og úrkomu. „Við erum mjög ánægð með þessi skref sem við erum að stíga í samvinnu við Veðurstofuna. Aðgengi að staðbundnum veðurgögnum er liður í því að bæta þjónustu við íbúa sem og rekstur sveitarfélagsins. Gögn frá þessari stöð hafa áhrif á gæði þeirra ákvarðana sem við tökum sem snúa að þáttum í rekstri sveitarfélagsins sem eru háðir veðri, þá kannski sérstaklega fráveitumálum“, segir Tómas Ellert Tómasson, formaður framkvæmda- og veitustjórnar sveitarfélagsins Árborgar.